bez wiedzy
  • proktor
    15.05.2015
    15.05.2015
    Szanowni Państwo,
    czytam powieść rozgrywającą się w XIX-wiecznym Paryżu, m.in. w Liceum Ludwika Wielkiego. W skład kadry tej szkoły wchodzi nie tylko dyrektor, profesorowie i wychowawcy, ale także proktor. Domyślam się, że chodzi o odpowiednik stanowiska prorektora na uczelni, ale ciekawi mnie, dlaczego nigdzie nie znajduję śladu tego słowa. Słowniki i Sieć zgodnie milczą w tej sprawie, wspominając jedynie o urządzeniu z przemysłu tytoniowego.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • przysparzać komuś zmartwień
    28.05.2014
    28.05.2014
    Szanowni Państwo!
    Czasownik przysparzać łączy się w przeczeniu z dopełniaczem. Jednak, co nie przysparza mi chluby, nie jestem pewien, jak sytuacja ma się bez przeczenia. Czy stosować biernik (przysparza mu szacunek), czy również dopełniacz (przysparza mu wiedzy). Spotykam się z jednym i drugim (częściej z dopełniaczem), chciałem więc spytać, czy obie formy są poprawne (i dlaczego).
    Z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości i kłaniam się nisko.
  • Przyszedł gościu
    21.05.2010
    21.05.2010
    Jestem dosyć stary i często drażnią mnie rozmowy ludzi znacznie młodszych. Poziom wiedzy reprezentowanej przez nich jest bez znaczenia.
    Chodzi o słowo gość. Używane jest potocznie słowo gościu. Na przykład: „Przyszedł gościu”, „Gościu powiedział”. Na zwracane uwagi nie reagują, uważając je za sklerotyczne bzdury. Może to prawda?
    Za ewentualne błędy przepraszam, ale zawodzi mój wzrok.
  • Rwańska, Szwarlikowska

    13.10.2023
    13.10.2023

    Jakie jest źródło pochodzenia nazw ulic Rwańska i Szwarlikowska. Skąd takie nazwy? Prof. Danuta Kopertowska w swojej książce „Nazwy miejscowe województwa radomskiego” napisała o nich jako nazwy ciemne, niejasne (str. 537). Takie nazwy ulic są w Radomiu. Ulica Rwańska jest także w Piotrkowie Trybunalskim.

  • Sarkozy
    10.05.2007
    10.05.2007
    Witam.
    Nowo wybrany prezydent Francji nazywa się Sarkozy. Jest on synem węgierskiego emigranta. W prasie, jak i w internetowych serwisach informacyjnych, w odmianie jego nazwiska raz używa się apostrofu (odmiana nazwiska francuskiego), a raz nie (odmiana nazwiska węgierskiego). Stąd moje pytanie: czy nazwisko prezydenta Francji należy odmieniać jako nazwisko węgierskie, czy też jako nazwisko francuskie?
    Pozdrawiam.
  • skróty od nazw przedmiotów szkolnych
    12.10.2009
    12.10.2009
    Nurtuje mnie kwestia poprawności zapisu skrótów utworzonych od nazw przedmiotów szkolnych. Wielki słownik ortograficzny podaje, że skrót od wiedza o społeczeństwie to wos. lub WOS. Czy zgodnie z ogólnymi zasadami tworzenia skrótów nie powinno być – w tym pierwszym przypadku – w.o.s.? Jaka zasada decydowała o utworzeniu skrótu wos.? Uprzejmie proszę o podanie propozycji skrócenia nazw: podstawy przedsiębiorczości, przysposobienie obronne, wiedza o kulturze.
    Pozdrawiam z poważaniem,
    Luiza
  • tabula rasa
    29.09.2006
    29.09.2006
    Chciałem spytać o wyraz tabularaza, popularny w Internecie, odmieniany i poręczniejszy niż wyniosła tabula rasa, np. „(…) trudno jest doradzać tabularazie do której nic nie dociera’’ (http://www.bowling.bm5.pl/forum2002/bownet.asp?ID=1624). Czy jest to już byt na tyle samodzielny i powszechny, by zyskać aprobatę językoznawców, przynajmniej w ramach stylu potocznego?
  • technika i technologia
    11.02.2006
    11.02.2006
    Szanowni Państwo,
    prawdopodobnie pod wpływem języka angielskiego poszerza się zakres stosowania słowa technologia. Wydaje mi się, że kiedyś oznaczało ono raczej sposób produkcji (łącznie z używanym do niej sprzętem). W USJP mówi się o „przetwarzaniu” i „wiedzy”. Obecnie jednak technologią powszechnie nazywa się np. funkcje komputerów i telefonów komórkowych, np. Bluetooth, USB, Wi-Fi itp. Czy użycie takie jest poprawne, a jeżeli nie, to czy nie należałoby go już uznać za dopuszczalne?
  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • toczeń
    11.09.2012
    11.09.2012
    Szanowna Poradnio,
    moje pytanie dotyczy nazwy choroby toczeń. Czy w bierniku wyraz ten będzie brzmiał tocznia? Na przykład mój sposób na tocznia, jest chory na tocznia czy też mój sposób na toczeń, jest chory na toczeń? Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Żądna wiedzy
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego